Verse start?

Hallo! 30 oktober 2009, Novosilki

Sinds bijna twee weken ben ik alweer in Oekraïne. Het is flink herfst hier: gele en oranje bomen, gevallen bladeren en modder, de laatste walnoten, appelen en peren, lege velden maar waar de eerste groene sprietjes van wintergewassen alweer uitsteken, wolken, regen en klamheid, de verwarming aan. Het is nu al koud en treurig, hmm, hoe zal dat over twee maanden zijn?

De afgelopen weken is er veel gebeurd. Zowel in Nederland als hier in Oekraïne. In Nederland natuurlijk veel te doen gehad en mensen gezien. Een eigenschap van mij om het goed vol te plannen. Ik moet zeggen dat ik er niet altijd even trots op was; heen en weer vliegen is ook niet fijn. Maar, ik vind het ook logisch, ik zoek een balans tussen hier (UA) en daar (Nl) zijn. Het zal langzamerhand wel komen dat ik voornamelijk hier ben, maar makkelijk is dat niet. Ik wil graag alles behouden zoals het is/was, iedereen zien en vriendschappen onderhouden, maar dat gaat niet. In die weken ‘thuis’ (ja het wordt wat verwarrend nu) heb ik ook nog het eea gedaan voor een vrouwen-organisatie waar ik wat mee samenwerk in L’viv; ik viel met mijn neus in de boter bij een bijeenkomst georganiseerd door J&P en Cordaid. En, ik heb Elena weer gezien, een Italiaanse vriendin die ik in India in 2003 heb ontmoet. Sindsdien hebben we contact gehouden, maar het is nooit tot een wederzien gekomen. Tot laatst. Dat was echt heel erg leuk; de gevoelens en herinneringen die we koesterden bleken geen illusie, heel mooi. Ook heel leuk voor mij om Nederland aan haar te laten zien.

In de tussentijd weer van alles gebeurd in Oekraïne. Poeh, waar te beginnen? Had ik al verteld dat er een aantal ‘partijen’ het settelen van Biorena tegenwerken en dat de baas van Rayon (district) Sambir daar een belangrijke speler in is? Het schijnt dat hij het niet zo op heeft met het bedrijf waar Biorena mee samenwerkte, maar ook niet met Biorena zelf, misschien is hij ‘overtuigd’ door de komst en kansen van een ander bedrijf of heeft hij zelf interessen? Als je zo iemand tegen je hebt is het heel moeilijk zaken van de grond te krijgen.. De kopjes van T&T hingen dus korte tijd even naar beneden, het leek echt gedaan met hun kansen in dit gebied.

Echter, niet lang nadat ik was vetrokken naar Nederland kreeg ik al te horen dat ze met een tegen-strategie bezig zijn - nog steeds met het doel pachtcontracten voor land en bezit van de gebouwen te krijgen. Voor de pachtcontracten benaderen ze de eigenaren van land direct: stemmen verzamelen van mensen uit het dorp die pro-Biorena zijn. Ze hebben ook een jurist in de hand genomen die hen helpt met het verkrijgen van gebouwen (oftewel, het uitvoeren van een van de twee contracten die Biorena heeft met het andere bedrijf), inzicht geeft in de privatiseringsprocedures en roddels helpt te ontkrachten (dat Biorena illegaal gebruikt maakt van de gebouwen, geen goede contracten hebben, etc). Ook krijgen ze hulp van een strategisch sterke man uit het dorp (waar die in een keer vandaan kwam waaien weet ik niet. Hij is een man met lef en contacten, maar ook een eigen agenda) en wat andere sterke figuren uit het dorp. Het bleek namelijk tijdens het sorteren van de aardappelen dat veel mensen graag met Biorena willen werken. Dit sorteren gebeurt meestal met een machine, maar omdat ze op de gebouwen waar ze werken geen stroom hebben, moest het handmatig met behulp van 30 mensen uit het dorp. Dit was een heel belangrijk moment voor T&T om in te zien dat het met de kansen van Biorena nog niet zo slecht stond. Daaruit kwam het idee voort om stemmen (handtekeningen) te verzamelen en een dorpsverzameling te aan te vragen / te organiseren. Die heeft afgelopen zondag plaatsgevonden. Het doel was om discussie op gang te brengen, hardnekkige geruchten te ontkrachten en officieel stemmen te tellen van mensen die in principe hun land zouden willen verpachten aan Biorena (echter, tot het moment dat het andere bedrijf zijn contracten nog niet heeft ontbonden – zoals ze van plan waren en wat voor Biorena de basis van inzet hier is – kan er nog niks nieuws getekend worden. Het lijkt er echter op dat dit bedrijf is overgenomen en nu wel op alle velden blijft en dus alle 100.000 hectare houdt…. Grrr, the story continues).

De weken in aanloop daarnaar waren wel onrustig, zowel qua voorbereiding voor T&T alswel voor ontwikkelingen in het dorp en de mensen ‘die tegen zijn’. Zo’n vergadering wordt namelijk meestal voorgezeten door de burgemeester. Echter, deze vergadering is aangevraagd door andere mensen die duidelijk een eigen agenda hadden. Dit kreeg de burgemeester na een tijdje door en deed net alsof hij een agenda opstelde voor de bijeenkomst, hopend dat hij op die manier de leiding van de vergadering kon nemen. Dit lukte niet: in de eerste minuten van vergadering werd door ‘de organisatie’ duidelijk aangegeven dat zij de touwtjes in handen hadden; dit werd door de burgemeester gedwee goedgekeurd. Daarnaast werd er twee dagen voor de bijeenkomst ingebroken bij Biorena: bijna alle gereedschap is meegenomen! De machines (tractoren, ploeg, etc) zijn gelukkig met rust gelaten. Er is een gat geknipt in het hek en alles is in rust meegenomen. Later werd bekend dat de wachter die die nacht dienst had (er zijn drie wachters) ook een ander baantje heeft: wachter spelen bij de burgemeester in het nabijgelegen gebouw. Het schijnt dat hij daar vaak slaapt, en ’s ochtends terugkomt naar de gebouwen waar Biorena werkt. Tsja, dan heb je dus eens in de drie dagen geen wacht ’s nachts.. En iedereen scheen dat te weten, behalve Tim en Torben. Er is een aanklacht ingediend, maar heb niet het idee dat er iets uit is gekomen. De sluwe vos van het dorp (hoofd van dorpsraad en bekende haat-liefde relatie met Biorena) heeft van die inbraak waarschijnlijk handig gebruik gemaakt: bij hem zou ook zijn ingebroken (hij heeft een opslag waar hij spullen van anderen bewaakt) en een wiel van een tractor gestolen! Puh, ik geloofde dat niet zo, en later hoorde ik een bevestigende theorie; dat hij dit zelf een keer gestolen zou hebben maar het nu handig van zich af kan schuiven.

De dag van de bijeenkomst was spannend. Katrien, de vriendin van Torben, en ik waren er allebei bij, dat vonden we heel fijn. Tim en Torben waren nog drukdoende met voorbereiden, ik ging nog even langs bij Ola die ze hadden gevraagd secretaris te zijn op de vergadering. Ze was daar niet zo blij mee omdat ze probeert zo neutraal mogelijk te blijven, wat wonend in een dorp nogal moeilijk is.. Dus, begrijpelijk, het zat haar niet zo lekker. Het gaf me wel de mogelijkheid wat van haar te horen, zeg maar roddels met een ‘politiek’ tintje: wie heeft welke rol, wie heeft wat gedaan vroeger (in kolchoze tijd), etc. Maar ja, ik heb het idee dat iedereen wel iets tegen iemand heeft, dus ik moet niet zo goeiig zijn en ideeën van lieve mensen zoals Ola klakkeloos overnemen. Tsja, op sommige momenten is het wonen in een dorp niet zo makkelijk.

De vergadering dus. Tim en Torben kwamen naar huis gesjeesd iets voor time due, en wij hadden de pakken en schoenen klaar staan. We reden in relaxed tempo en met een liedje van SEEED over respect (ode aan de burgemeester) naar de vergadering. Een parodie op Big Bosses and their Chicks (is geen film, maar de B-versie realiteit van ons platteland leven en moderniteit in de steden). Daar aangekomen stond er al een hele menigte te wachten, en realiseerde T&T zich dat de promo-folders waren vergeten. Katrien en ik terug, waar we bij terug rijden onze overbuurvrouw (80?) meenamen naar de vergadering. Ze ging nog even snel haar pantoffels omruilen voor laarzen. Prima, alle tijd! Maar prachtig, wat mooi dat zij nog kwam! Okee, we kwamen dus binnen in een volle zaal van het cultuurhuis. Op andere momenten zijn daar feesten of wat dan ook. Ik heb een stiekem idee om misschien iets met dansen/bewegen/sport daar te doen. Leek er geschikt voor: een podium, lampen, muziekinstallatie, ramen met gordijnen. Anyway, een volle zaal waar Tim ons wees te gaan zitten naast de ‘vijanden’: lekker tactisch... De man naast mij was nogal vurig tegen alles wat met Biorena te maken had en stond regelmatig op om over mijn hoofd heen te staan brullen. Gelukkig zonder spugen; of kwam het door mijn sjaal die ik bedekkend om me heen had dat ik niks voelde neerdruppen? Links (vanuit achter gezien) zaten voornamelijk vrouwen, rechts allemaal mannen, net zoals in de kerk. Er zijn denk ik in totaal iets van 160 mensen gekomen, sommigen liepen in en uit. Niet slecht, al schijnt het dorp iets van 1000 mensen te hebben, waarvan velen grond hebben. Aan de tafel zaten de burgemeester, de voorzitter (ons strategische man), Ola de secretaris, Bilak (baas van Rayon Sambir) en zijn walrus-achtige rechterhand. Brr, een vieze vlezige man die stom voor zich uit staarde. De mannen van de dorpsraad zaten deels naast mij en elders in de zaal; ook daar is een voor- en tegen-Biorena kamp. Om de beurt spraken mensen: de burgemeester, Bilak, hoofd van dorpsraad, oud-manager van het bedrijf waar T&T mee werkte. Ook een echt onsympathieke kwal. Allen hadden sterkte anti-Biorena verhalen, sommigen gebaseerd op feiten en meningen, de meesten gebaseerd op roddel en zwartmaken. Van het Biorena-kamp spraken de jurist en Tim. De jurist schijnt een hele hoop achterklap (en zelfs leugens) onderuit te hebben gehaald met harde bewijzen en regelgeving. Qua bodylanguage hadden Katrien en ik juist het gevoel dat hij niet zo sterk was, maar later bleek dat hij veel indruk heeft gemaakt (vertelden T&T die naast Petro zaten die vertaalde). Ook het verhaal van Tim (een soort business verkooppraatje met toekomst plannen) was erg succesvol: kort en krachtig, duidelijk, weinig gezever vanuit het publiek (de brullende man naast mij vroeg hoeveel PK hun tractoren heeft). Uit de zaal kwam een vraag (van iemand van de dorpsraad die eigenlijk het antwoord wel wist, maar de promo mee op gang hielp) naar ervaring en scholing. Toen kwamen de diploma’s en prijzen uit de kast rollen en dat maakte indruk. Ook de pakken stonden mooi.

Vanuit de zaal waren continue veel vragen, opmerkingen en felle reacties. Ik kreeg de indruk dat die vooral kritisch waren naar de ‘gevestigde orde’: de burgemeester en hoofd van dorpsraad kregen er flink van langs. Mooi te zien hoe fel de vrouwen waren. Daar kan ik wat mee dacht ik, haha! Op een gegeven moment stond Magdalena op, zij is onze buur-buurvrouw zeg maar. We zien elkaar regelmatig op straat of komen even langs. Als je niet oppast krijg je een tas vol eten mee. Ze is een heel lieve snel babbelende vrouw, met al een tijdje last aan haar been. Ze is in de 70 en kan heel lekker koken. Ze hield een vurig betoog voor Biorena, maar ook voor de jongens als personen. Ze maken lange dagen en vragen om een appel in plaats van die gewoon van de boom te plukken (klinkt heel mooi maar dat van die appel klopt niet altijd haha). Ik verstond er niet veel van, maar wist wel dat het goed was. Een luid applaus volgde op het eind. Later ben ik naar haar toegegaan, ze waren toen al met een paar vrouwen op weg naar de moeder van Vira, mijn andere buurvrouw. We hebben nog wat staan napraten en nalachen over meneer de walrus. Ze kenden dat woord, erg leuk.

Aan het eind werd gepolst in hoeverre de mensen akkoord gingen met de uitkomsten van de vergadering (oa dat er een Comité zal worden gevormd om een volgende keer een officiële vergadering aan te vragen, dit was een zogenaamd informele die niet door de burgemeester maar door de voorzitter is ondertekend). Dat bleken er veel te zijn en wordt ook gezien als een positieve stem voor Biorena. Tim noemde het een 0-4 overwinning bij een uitwedstrijd. Echt een boost dus!

De volgende dag zaten T&T in de nachttrein naar Kiev om polshoogte te nemen bij de hoogste baas van het andere bedrijf: in hoeverre zijn de roddels dat ze blijven waar? Die bleken grotendeels waar, maar Tim en Torben hebben op een redelijk prima manier kunnen overleggen geloof ik, en ook die persoon doen laten inzien dat hun kansen daar niet meer zo groot zijn (de Bilak houdt registratie van de contracten tot nu toe ook nog op). Een verhaal en ontwikkeling die ik nog niet helemaal volg, maar het leek nog niet voorbij voor Biorena (wat dus wel het geval is als het bedrijf niet weg gaat en zij zoals in de contracten staat nog 14 jaar met de mensen werken). Nu is het wachten op zijn reactie; hij ‘laat het onderzoeken’. Ondertussen de andere nodige problemen: andere kapers op de kust en wat andere zaken die ik even laat voor wat het is. Maar ook al een succes behaald: ze hebben papieren in handen gekregen waar precies op staat (voor Novosilki, Globsitschi en Dolobiv) welke stukken land welke tot mensen behoren, en of dat certificaten zijn of aktes (met de eerste kan men enkel contracten afsluiten voor een jaar, met de aktes kunnen onbeperkt geldige contracten gemaakt worden). Vandaag horen ze wie van die mensen geen contract hebben met het bedrijf, en die kunnen ze dus benaderen om met Biorena contracten te maken. Een goede stap voorwaarts voor de kuitenbijters!

Ondertussen heeft Tilia ook nog haar eigen ontwikkelingen, ideeën en frustraties. Afgelopen week waren mama en (zus) Fieke hier, en ook Katrien dus. Even wat geschuif met slaapplekken, maar uiteindelijk had iedereen zijn plekje. We hebben een heerlijke week gehad: spelletjes gespeeld, de markt van Samir bezocht, L’viv bezocht en geslapen, in het dorp gewandeld en ’s avonds met zijn allen gegeten. Ik mis ze wel een beetje.. De thuiskomst verliep niet vlekkeloos; Tim en ik hadden andere verwachtingen en zelfs eisen van elkaar, en dat botste behoorlijk. Tijd en interesse lijkt de bepalende factor (mijn bewoording), en aangezien dat er weinig is geweest de laatste tijd (‘quality time’), kwamen irritaties en twijfels snel op. Jammer, maar waar. Gelukkig nu wat rustiger, en bewuster tijd voor elkaar. Hoeft niet perse veel te zijn, maar wel goed.

De Oekraïense les is weer in volle gang, en kan niet wachten het beter te spreken. Het is leuk de buren weer te zien en met hun te babbelen. Ook maakt het mijn kansen op een baan groter. Alleen is het eind nog lang niet in zicht, ik kreeg laatst van Natalya te horen dat we nu pas alle vormen (nominative, locative, genitive, accusative, daitive cases) van het enkelvoud hebben gehad. Oh nee…

Verder druk op internet en aanstalten maken om mensen te bezoeken: de vrouwen organisatie, een milieuorganisatie (via BothENDS in A’dam), en een aantal andere contacten. Zoals ik me had voorgesteld (voordat ik verhuisde) is de wat zwaardere tijd nu aangebroken: geen inkomen, de taal nog niet goed machtig, kale boel op de velden en regen, beetje eenzaamheid in het dorp, behoefte dingen te doen maar de structuur nog niet kennen, veel initiatieven zonder (gewenst) resultaat. Dit is het moment van doorzetten, en ook de leuke dingen niet uit het oog verliezen. Maar het is op een bepaalde manier moeilijk het overzicht te bewaren en weten waar ik op in ga zetten. Klinkt een beetje raar om dat te zeggen, omdat ik eigenlijk veel vrije tijd heb, maar ik wil die graag nuttig gebruiken. Het ontbreken van internet thuis is ook echt niet fijn: continue met een ‘to do’ lijstje naar het stinkhok in Rudki te moeten, waar sowieso de internet regelmatig uit valt, is niet handig. Goed dus, schouders eronder en doorgaan.
Ik heb voor wat buren en vrienden bloembollen, speculaas en pepernoten meegenomen. Ben dat zo een beetje aan het uitdelen en probeer uit te leggen wat Sinterklaas voor ons betekent. Heel leuk. Ook had mama een mooi wollen vest gekocht die je hier veel kan krijgen: dik en in mooie kleuren, met twee zakjes voor en een rits. Ideaal, ik heb het ook al kado gedaan voor vrienden met kinderen. Die mama had gekocht vond ze uiteindelijk toch niet zo fijn zitten, en ach, hij kostte maar 12 euro. Een peulenschil voor ons. Hier is 130 grievna veel geld (de gasrekening is ongeveer 50 per maand..). Mama vertelde dat ik hem mocht weggeven, bijvoorbeeld aan Magdalena, de lieve buurvrouw. Ze kwam langs om wat beignets (appel en aardappel) te brengen en ik gaf haar het vest. Nee zei ze, geef hem aan Vira; ik werk of op het land en draag oude kleren, of ben thuis. Zo’n mooi vest kan Vira gebruiken als ze bijvoorbeeld gaat werken op school. Ik vond het moeilijk om in te schatten of ik door moest zetten (was het beleefdheid dat ze weigerde?), wat ik in eerste instantie ook deed, maar toen we ook zagen dat hij niet goed dicht kon (ondanks het harde werken buiten toch een stevige buik), dacht ik dat het in orde zou zijn haar idee op te volgen. Eerst moesten we nog lachen omdat ze zei dat hij goed is voor mij maar toen zei ik dat ik niet zo groot ben, en zei paste hem niet eens, haha! Ze vatte het gelukkig goed op. Nu Vira net langskwam om aardappelkoekjes (derunee) te brengen (met mijn buik gaat het ook de goede kant op..) heb ik haar het vest gegeven. Ze was er heel blij mee, en deed geen eindeloze pogingen het niet aan te nemen. Wel vroeg ze constant naar de prijs, maar die wist ik niet... Toen heb ik haar mijn studieschrift laten zien en wat zinnen voorgelezen die ik kan, ach gut. En toen nog een rondje huis gedaan en samen woorden geoefend.

Zo, nu heb ik er genoeg van en ga naar internet. Dit erop zetten en andere dingen doen. Dan naar huis en studeren. Morgen weer les. Daarna hopelijk iets leuks doen, het is per slot van rekening bijna weekend!

!
Tilia