Een dag met Tim mee op pad

Een dag met Tim mee op pad L’viv oblast, 20100802

Maandag 2 augustus: ik heb vakantie en besluit een dagje met Tim mee te gaan naar waar hij moet wezen. Niet de meest romantische manier om de dag met je lief door te brengen, maar wel een noodzakelijke als je elkaar af en toe wilt zien. Ook is het goed weer eens te zien hoe zo’n dag er uitziet, welke emoties er los komen en wat er bereikt wordt op zo’n dag. Dat is goed te weten; de laatste tijd hebben Tim en Torben het zwaar, de energie is op, de oogst valt tegen, veel mensen werken slecht en zijn soms onbetrouwbaar. Ik heb een heel ander leven: kom net van een weekend in de bergen met vrienden , werk in de stad en heb leuke collega’s en drink ’s avonds een biertje in L’viv .

Tim staat vroeg op, maar is nog niet snel weg. Rond 8 wordt ik wakker en besluit samen met hem op pad te gaan. Hij verwisselt eerst twee lekke banden van de auto’s, laadt die in en we gaan op pad met twee auto’s. Torben zien we ook nog even: die was al op het bedrijf maar heeft wat nodig en is ook weer weg. Wij gaan richting L’viv, maar eerst geven we de banden af bij wat hier ‘shinomontazje’ heet. Daarna ook nog bij de garage langs om de jeep af te leveren. Die was daar al twee weken geleden, maar blijkbaar niet goed gerepareerd en nu weer terug. Dan eindelijk op weg naar L’viv.

Onderweg staat een aantal keer de politie. Een keer hebben we controle maar na onhandig in het Engels te hebben gesproken kunnen we gaan. Dat is hier altijd oppassen geblazen: een buitenlandse auto pikken ze er graag uit, voor niets, en maken je zenuwachtig met een flauwe reden om tot betalen te komen. Geen officiële boete natuurlijk, maar geld voor de eigen portemonnee. Tim vertelde me dat hij zaterdag een bijzonder slechte ervaring met de politie had. Hij werd gestopt en was zijn rijbewijs vergeten. Een slechte zaak, maar de politie mannen namen deze ‘overtreding’ zeer serieus. Ze werden fysiek en duwden Tim, grepen de sleutels uit zijn handen en reden de auto naar een plek waar ze ongestoord verder konden met hun intimidatie. Dit was op een of andere achterafgelegen parkeerplaats waar auto’s in beslag worden genomen. Toen Torben aankwam met het rijbewijs duwden ze hem ook en eisten van beiden geld. Toen Tim begon over hun jurist en dat hij namen en nummers van de politieauto wilde, werden ze in eerste instantie nog bozer, toen angstig en toen poeslief. Uiteindelijk zijn ze weggegaan zonder te betalen. Wat een stomme politiemannen: in 2,5 uur niks extra’s verdient. Maar nee, dit is echt een verhaal om verdrietig en boos van te worden.

Terug naar vandaag: ik stel voor om te rijden, zodat Tim wat kan relaxen en bellen. Dat gebeurt veel; hij belt minstens 10 keer met zowel Torben als Petro , met de garage, met mensen die hem bellen om gerst te kopen, de ‘tractorist’ die niet komt opdagen zonder te bellen, een Duitser die in Ivano Frankivsk braadworsten maakt en zin heeft in een afspraak, met de jurist om bepaalde documenten op te stellen, met douanebeambten die geld willen voor hun werk (een overheidsbaan),etc. Ondertussen wordt Tim af en toe gek en zegt mij in Duits dat hij vandaag een ‘dun nervenkostum’ aanheeft; oftewel, hij kan weinig hebben. Na een halve dag kan ik me dat helemaal voorstellen; wat lopen er een eikels in dit land rond. Het lijkt erop alsof elke persoon in een bepaalde laag van de hiërarchie er een eigen business op na houdt en mensen wil uitknijpen om de eigen portemonnee te spekken. En als je er eenmaal aan meedoet kan je er ook niet makkelijk meer vanaf. Namelijk, die mensen ‘helpen’ je ook en dat heb je hard nodig in zo’n land. Is dit de vorm van vrije markt economie die men voor ogen heeft na decennia van communisme, onderdrukking en ontnemen van verantwoordelijkheid?

In L’viv gaat het redelijk snel: op de ring halen we een onderdeel af, dan het centrum in, en daarna weer de stad uit richting Sambir waar we twee banden voor de Polo kopen. Die liggen daar in grote hoeveelheden buiten, in de zon, regen en wind. Lekker is dat. We gaan daarna verder naar het oude bedrijf, vlak bij Novosilki. Daar zijn T&T namelijk toch nog deels aan het boeren. Op zich een goede deal: het land was er al (ongeveer 600 contracten in verschillende dorpen), ze huren een opslag voor de machines die daar tijdelijk naar toekomen, en de boekweit staat er mooi bij. Na een half uurtje klooien en telefoneren komt Tim erachter dat het bepaalde onderdeel toch niet goed past. Alles voor niets. Er wordt weer druk gebeld en het betreffende onderdeel is gelukkig niet ver: 300 km oostelijk. Ten minste niet Polen of Duitsland, zegt Tim. Maar nog steeds, wat een tegenvaller. Op zulk soort momenten, op zulke dagen, denkt Tim er soms serieus over na hoe fijn het ook zou niet meer dit werk in Oekraïne te doen.

We rijden terug en zien aan de rand van het dorp een oude vrouw op de grond liggen. Twee andere vrouwen lopen voorbij; de ene te ver weg om nog te helpen maar de andere is al voorbij en laat de vrouw gewoon liggen! Gatver! Tim vraagt de oude vrouw of hij haar mag helpen optillen, en dat mag. Ze moet naar Rudky, een dorp waar we doorheen komen op weg naar huis. Ze huilt bijna van dankbaarheid als we haar in de auto meenemen. Ze zegt dat ze naar de apotheek moet. In het dorp zegt ze dat we maar verder moeten, ze ziet wel hoe ze thuis komt, maar er gaat nauwelijks OV naar haar dorp. Wankelend loopt ze weg en zwaait in de lucht als ze een auto hoort claxonneren. Ze denkt dat wij het zijn die wegrijden. Aangezien Tim toch de nodige telefoontjes moet plegen wacht ik en kijk waar ze naartoe moet. Na 5 minuten is ze klaar (ik heb haar niet in de apotheek gezien) en is verbaasd dat we er nog zijn. We zeggen dat we alle tijd van de wereld hebben en rijden haar weer terug naar huis. Ze vraagt een aantal maal bezorgd of ze echt niet moet betalen..

Uiteindelijk dan toch op weg, terug naar Pisochna. Ik ken de weg niet meer zo goed en er zijn weer nieuwe gaten, dus af en toe gromt Tim als ik weer door een gat dender. Zin om langzaam te rijden heb ik ook niet. Onderweg weer politie en ook dit maal stoppen. Hij vraagt de documenten van de auto maar ik pak mijn rijbewijs en spreek Engels. Ze hebben geen zin in gedoe en laten ons gaan. Tim is wel een beetje verbaasd; zo makkelijk kan het gaan. Ik denk echt dat het 75% te maken heeft met het feit dat ik een vrouw ben, de overige 25% met de toerist uithangen en onhandige communicatie. Ik heb inmiddels ook een beetje geleerd om (voor Nederlandse maatstaven vaag) gepast te reageren. “Waar ga je naartoe?” “Oh, gewoon een beetje hier rijden”. Halverwege de rit zien we op de tarwevelden een bedrijf waar Tim en Torben nog geld van krijgen. Wederom beduveld. T&T zijn al dagen bezig te bellen, maar er wordt niet opgenomen. We stoppen langs de weg, bellen naar Petro voor wat gegevens, en gaan erop af. De big boss is er niet, maar ‘komt in een uurtje’. Een ander typetje waarmee T&T ook af en toe zaken doen is er wel en zal bellen als zijn baas komt. We wachten nog steeds..

Inmiddels is het half zeven en wachten we op de banden die gerepareerd zouden worden. Het duurt nog even. Ik heb een soepje besteld en cappuccino en geniet van de voorbijrazende auto’s en nog immer warme zon. Tim komt erachter dat ze nog geld nodig hebben om een Pools transport te betalen, en niet zo’n beetje ook. We moeten weer terug naar L’viv, enkel daar kan je zo laat nog grote hoeveelheden trekken en wisselen in euro’s. De nieuwe banden erop en hup, terug naar L’viv. Daar gaat het wederom vrij snel; ik laat Tim een leuk binnendoor weggetje in de stad zien, we wisselen tegen een wat ongunstige koers en zijn weer op pad. Op de terugweg gaan we ‘nog even’ langs het veld waar het bedrijf bezig was om te zien of de big boss er is. Helaas, geen succes. Het wordt ook donker, mega veel muggen. Wederom op de terugweg nog een kleine tussenstop op een tankstation -het loopt tegen tien- waar we wachten op de man met het onderdeel die van 300 km verderop komt. Ook al vraagt hij 600 hrievna voor het brengen (het onderdeeltje zelf kost 120 hrievna), het is beter dan het zelf te halen; dat kost ook nog eens 7 uurtjes. Om kwart voor elf rijden we naar huis. Tim dropt mij thuis waar ik nog maar even de keuken schoonmaak en de afwas doe. Tim gaat door naar de basis, waar Torben al de halve dag bezig is de nieuwe combine-harvester af te laden. Het is nu 1 en ik ga slapen. De jongens zullen nog wel een paar uurtjes bezig zijn.