Gewoon zo wat dingen
Door: webmaster
Blijf op de hoogte en volg Tilia
15 Maart 2010 | Oekraïne, Kiev
7 maart 2010, Novosilki
Het zal niet meer verbazen, maar ik heb een rustig moment gevonden tussen het bakken en koken door. In de keuken, muziekje, Tim ‘eventjes’ weg. De hele dag een beetje gehangen, wat op zich heerlijk was, maar ik verveelde me eigenlijk wel een beetje. Is het de sneeuw, mijn gevorderde kennismaking met de stad L’viv, of een typisch zondag gevoel? Ik weet het niet. En Tim wilde ook al geen spelletje spelen of wandelen. Die was bezig met het finetunen van hun businessplan. Nou ja, ook wel begrijpelijk; nog een paar weken tot de tractoren in principe het land moeten gaan bewerken en er is eigenlijk nog niks duidelijk over de toekomst van het bedrijf. Maar daar zo meer over. In ieder geval kreeg ik een bak aanval en heb brood gebakken, een abrikozen/gember cake, ben bezig met soja-burgertjes (vond een pakje in de supermarkt!) en de nierbonen voor morgen staan ook al in het water. Misschien loop ik ook al vooruit op morgen, Internationale Vrouwendag, en hoef dan niks meer te doen behalve koffie te drinken met cake.
Misschien eerst iets over de afgelopen maanden? Ik heb denk ik al een tijdje niks meer echt van me laten horen. Dit kwam onder andere door onze vakantie naar Zuid Afrika, om de zus (en haar man en dochterje) van Tim op te zoeken, Britta. Zij woont daar sinds oktober 2008, in Johannesburg. Haar man heeft daar een tijdelijk contract gekregen (hij werkt aan CO2 certificaten), en zij is bezig met de afronding van haar film studie. Ze heeft voor haar afstudeeropdracht een documentaire gemaakt over een meisje in een van de ‘townships’ van Johannesburg die haar eigen levensloop, en dat van haar familie, in een theaterstuk heeft omgezet. Een film over een theaterstuk over een leven dus.. Ze heeft het weten te verkopen aan een van de betere Duitse zenders, een succes dus. Het komt net voor de Wereld Cup op televisie.
In ieder geval zijn Tim en ik daar dus dik vier weken geweest, waarvan twee met hun rondgereisd, en de laatste twee samen. Aan het eind nog een paar dagen Jo’burg, waar we vooral naar musea zijn geweest en nog een laatste maal lekker braai (Afrikaans voor barbecue) hebben gegeten.
Met Britta en Sebastian zijn we eerst naar Lesotho gegaan; prachtig! Ik denk dat dat een van de mooiste dagen waren. We sliepen in een lodge, erg toeristisch natuurlijk, maar niet heel schreeuwerig en groot. Wel elke avond een groepje ‘lokale’ muziekanten en dansers.. We hebben daar oud en nieuw gevierd met Chinees vuurwerk dat alle kanten opschoot. In Lesotho sowieso veel Chinees werk gezien, voornamelijk wegen. Af en toe werd je bijna van de weg afgereden door een grote machine met een Chinees erin, raar hoor. Maar Lesotho is een erg arm land en zal het nodige aan natuurlijke hulpbronnen hebben. Een goede deal voor beide partijen (grootmachten) dus. Het rare alleen is dat de wegen de logistiek verbeteren en meer mensen toegang tot het gebied geven. Echter, die mensen (blanke Zuid-Afrikaanse en buitenlandse toeristen) komen alleen op plekken waar (voornamelijk) andere blanke Zuid-Afrikanen een toeristisch oord hebben opgericht. Daar wordt wel gebruik gemaakt van lokale gidsen om paard te rijden of rotsschilderingen te bekijken, maar echt structureel is het niet. Wat dat betreft kan er nog een slag geslagen worden. Maar goed, ik heb maar een oord in Lesotho gezien, wellicht zijn er genoeg Losothianen die ook een business hebben en lokale gemeenschappen die profiteren van het toerisme.
Na Lesotho verder gegaan naar de ‘wild coast’ waar we een week lang aan het strand hebben vertoefd. Dat was een prachtig gelegen, ietwat hippie, oord, maar met een echte community aanpak. Heel mooi. Maandelijks wordt met de gemeenschap overlegd, winst gaat voor een groot deel naar de gemeenschap of individuen van die gemeenschap (en ze werken niet alleen als kok of schoonmaker, maar ook als dagelijks manager), en er staat geen hek om onze lodges heen, de lokale mensen lopen er ook gewoon rond, maar ook met discretie. Vaak stond er harde wind en waren er veel blue bottles, kleine kwalletjes die een vreselijk pijnlijke steek kunnen veroorzaken. De eerste dag dat we gingen zwemmen zag ik er eentje liggen maar dacht dat het een soort speen van een kindje was. Zonder verder nadenken trapte ik er tegenaan en werd gegrepen! Na 15 minuten trok de pijn helemaal naar boven (voelde het eerst in mijn lies en daarna in mijn hele bovenlichaam), en een uur lang heb ik op bed gejammerd. Was ook een beetje bang voor ademhaling of mijn hart.. Een heel vervelende pijn. Later lazen we dat een blue bottle bij mensen met een zwak hart tot de dood kan leiden. (tip: het schijnt dat je na de beet in moet smeren met azijn en dan met zo heet mogelijk water gedurende een paar minuten moet afspoelen. Ik geloof dat dit bij meerdere soorten beten van kwallen oid toegepast kan worden).
Na die twee weken zijn Tim en ik zuidelijker gegaan, om langs te kust te wandelen (de Otter Trail was helaas vol dus hebben we het minder spectaculaire Tsitsikamma Trail gedaan). Tim is vier dagen door de bergen gegaan, met een volle rugzak, op zijn Samba’s (gymschoenen)! Sopsop door de regen. Maar goed, ook mijn bergschoenen waren zonder gamaschen snel doorweekt. Tijdens die tocht hebben we heerlijk in riviertjes gelegen, om vervolgens om 12 uur ’s middags verder te wandelen, bij 35 graden! Redelijk uitputtend op die manier..
Vervolgens zijn we weer naar het noorden gereisd om naar het Greater St Lucia Wetland park te gaan, en naar Hluhluwe Game Reserve. Met ons gehuurde autootje (liften ging niet zo makkelijk vanwege angst van mensen en ook de taxi busjes namen we liever niet na doden op de weg te hebben gezien) waren we snel en mobiel, een heerlijk gevoel. Toen we op onze wildlife dag een paar spelende olifanten achter ons aankregen, leek ons Opel Corsaatje echter wel heel erg klein. Met een olifantenvoet was die makkelijk vermorzeld. Die week was heel erg leuk: veel dieren gezien en van de kust genoten. Echt relaxed was het ook weer niet vanwege harde wind, maar op zich was dat in orde. Om de hoek van onze camping zwommen de nijlpaarden, krokodillen en twee haaien verveeld rond. Een van Tim zijn vis-maatjes liep vaak een shortcut naar de andere kant van de lagune, maar werd vaak opgewacht door een krokodil! Zij ging daar heel vaak vissen, en op een gegeven moment leek het dat de krokodillen wisten dat zij een goede visser was, want ze kwamen vaak hun deel opeisen als ze stond te vissen, of gristen haar vis weg terwijl ze binnenhaalde! Een keer ook moest ze twee uur wachten, in het donker, omdat haar de weg versperd werd door een groep nijlpaarden.
De laatste dagen Jo’burg waren een beetje raar. Ik werd geconfronteerd met de vreemde cultuur van gescheiden levens: blank en zwart, rijk en arm, stad en township/shags. Dat was natuurlijk de hele vakantie al duidelijk (waar wij kwamen waren voornamelijk blanke ZA-ers of buitenlanders op vakantie), maar door de drukte en gemaaktheid van de stad viel het in Jo’burg meer op. Ik kon niet makkelijk accepteren dat Zuid Afrika is zoals het is, zoals: blanken die eigendom van land claimen door de decennia lange investeringen die ze hebben gedaan in het opzetten van bedrijven en economieën, zwarten die land claimen op basis van oorspronkelijke bewoning en bewerking. Daarnaast deed veel in de stad Amerikaans/Australisch aan: opgepimpte straatjes met luxe restaurants en slagers (een soort theater decor), daarbuiten niks en oude troep, bij tankstations enkel junkfood en mensen met overgewicht, harde muziek. In sommige plekken leek het alsof je twee eeuwen terug in de tijd was en sfeer van isolatie en discriminatie in filmdecor kolonialistische huizenbouw was niet te ontwijken. Ongelofelijk dat men zo kon en kan leven, zo gescheiden, zo vervreemd van elkaar, nog steeds. Natuurlijk deed een bezoek aan oa het Apartheidsmuseum een schep bovenop de toch al unheimische gevoelens van weltschmerz. Plus het feit dat ook de familie van Tim in een blank en beschermd deel van Jo’burg woont (observatie, geen veroordeling); het is zo makkelijk om ‘mee te doen’ aan die gescheidenheid. Ik vroeg me constant af: hoe zou ik wonen, ook met elektrische bescherming en overal met de auto naar toe? Is angst sterker dan de wil om tegen de stroom in te gaan, zeker als je een kind hebt? Zou ik het kunnen compenseren door ‘andere goede dingen’ te doen, zoals voor een vrouwen organisatie werken en vriendelijk naar zwarte mensen te lachen.. Don’t fool yourself. Ik zou er denk ik gewoon niet willen wonen. Maar goed, ik heb die paar dagen dus een raar gevoel gehad, waarschijnlijk maak je als je er langer bent ook andere kanten van de maatschappij mee. Ik merkte in India dat veel mensen die er kort waren eenzelfde soort reactie hadden: walgelijk omdat het zo arm is. Ja dat klopt, maar het heeft ook zoveel anders en moois te bieden, het duurt alleen even voordat je dat kan zien.
Op die manier was ook een van de leukste ervaringen ons dagje met Hope (een zwarte jongen die Britta helpt met het vertalen van haar materiaal) naar zijn woonplek in Soweto. Hij woont daar bij zijn oom en tante en liet ons zijn eigen gemaakte rapmuziek horen. Ik was blij zijn huis te zien en op die manier ook zijn leven te leren kennen, in plaats van hem altijd maar ‘bij ons’ te zien. Soweto was de eerste township van Johannesburg en ontstaan niet lang nadat het eerste goud rond het huidige Jo’burg was gevonden, omstreeks 1900. Het stadsbestuur schrok van de enorme hoeveelheid (arme zwarte) gelukszoekers en deporteerde ze een aantal kilometer buiten de stad. In Soweto lag de oorsprong van de studentenopstand halverwege jaren ’60 (geloof ik), men wilde niet meer onderwezen worden in Afrikaans, en is daarmee ook de antiapartheidsstrijd van de ANC tot ontwikkeling gekomen. Tegenwoordig is het een stad met meer dan 3 miljoen inwoners. We hebben er heerlijk rondgewandeld, eten uit een schuurtje op straat gehaald en een biertje in een luidruchtig lokaal gedronken. Ook zijn we naar het eerste huis van Mandela geweest, hij woonde hier met zijn eerste vrouw Winnie, maar belandde als snel in de gevangenis. Het grappige was dat ook Hope die plek niet kende (hij komt oorspronkelijk uit het noorden van het land), en er nu andere mensen mee naar toe neemt. Voor ons alle drie een heel toffe dag!
Dus, Zuid Afrika was niet een onverdeeld succes. Het was super Britta en haar familie te zien en beter leren kennen, en ook de prachtige kanten van Zuid Afrika en warmte van de mensen, zowel zwart als blank. Maar het was raar, en wellicht te kort om dat rare gevoel een plekje te geven. Misschien ben ik ook een simpel mens: in Zuid Afrika is die verdeeldheid in de maatschappij zo duidelijk zichtbaar, en minder in andere landen. Maar ook in Nederland, Duitsland en Oekraïne is de maatschappij verdeeld, volgens geschreven en ongeschreven regels. Echter, ik voel mij daar misschien minder onderdeel van een groep gemaakt en kan makkelijker blenden. Geen idee.
Vanavond hebben we een aantal buren uitgenodigd om langs te komen foto’s kijken en wat te drinken. Ook hebben we een klein cadeautje meegenomen, ben benieuwd wat ze van al dat Afrikaanse gedoe vinden. Vee Afrikaansen mensen zie je niet in Oekraïne en het idee dat Oekraïne ten minste geen Afrika is leeft (in ieder geval in de dorpen denk ik) wel sterk. We zullen ze maar niet zeggen dat in Zuid Afrika (het rijkste land van Afrika..) veel ook beter is dan in Oekraïne: betere wegen, lachende politieagenten, minder harde drank, succesvolle landbouw.
Terug in Nederland (van 30 graden naar 5) werd ik al meteen verkouden en lag vijf dagen op bed. Net hersteld kon ik verder naar -10 graden. Daar een paar dagen heerlijk aangerommeld en toen weer mijn opwachting bij Dzherelo gemaakt. De eerste week kwam er een Montessori expert langs uit Nederland (bij de school afdeling van Dzherelo wordt geprobeerd Montessori te introduceren), en ik liep heerlijk met haar programma mee. Een prettige manier om er weer in te komen. Wel even wennen verder: de taal, het werken, de contacten oppakken, duidelijke opdrachten formuleren, etc. Maar een lekker gevoel: hier woon ik en moet ik mijn leven de komende jaren opbouwen.
Ondertussen ben ik druk op zoek naar een klein appartementje in L’viv, hopelijk gaat dat deze week lukken. Ik heb niet zoveel te makken, maar wel weer een paar eisen (ik blijf een westers product..) en zou graag op loop/fietsafstand van het centrum wonen. Heel geestig te merken dat men niet gewend is als er wordt gevraagd of het huis/de ramen op het zuiden liggen en of er veel licht in de woning is. Morgen ga ik kijken in een appartement in het centrum. Ben heel benieuwd..
Verder ook druk bezig: er kwamen veel mensen uit Nederland, zoals de Montessori expert, maar ook wat andere mensen ‘voor het werk’, en 6 vrienden van Cordaid! We hebben een heerlijk weekend gehad waarin ik ook veel nieuwe dingen heb gezien van L’viv, en heel mooi op zo’n manier (oud) collega’s te leren kennen. Nu waren dit al de mensen met wie ik vaak de stad in ging in Den Haag, maar om dat helemaal in Oekraïne te komen doen.. Echt super tof dat jullie er waren! Het was vooral ook heel speciaal om de combi stad-dorp te maken. Volgende keer zal ik beter informeren over modderige wegen.
En dan nog wat vertellen over het bedrijf! (hmm, ik besef dat het een wat droge opsomming van gebeurtenissen is) We wonen nog steeds in Novosilki en proberen hard om hier ook te blijven. Echter, over een paar weken is het tijd dat de tractoren het land op gaan om te ploegen etc zodat er gezaaid/gepoot kan worden. Landkom, de grootste tegenwerkende kracht, weet dit en speelt op tijd. Al vanaf half december is door hen een soort compromis voorgesteld, maar tot op heden is niet duidelijk wat dat precies is en hoe het in zijn werk zal gaan. Voorbeeld: huren we een deel van de gebouwen, of kunnen we ze kopen (zoals het contract tussen Landkom en Biorena aangeeft). Welk land (pachtcontracten) kunnen we ‘krijgen’, welk land gaat Landkom zelf bewerken, of überhaupt? Wanneer krijgt Biorena geld voor het spuitwerk dat zij afgelopen zomer hebben gedaan voor Landkom? Het blijkt dat werken met een bedrijf dat totaal geen ethische scrupules heeft en in een land waar eventuele juridische stappen worden ondermijnd door corruptie, bijna onmogelijk is. Ondertussen zijn Tim en Torben natuurlijk hard op zoek naar mogelijke alternatieven. De afgelopen tijd hebben ze veel andere bedrijven bezocht, veelal door zich eerst bij de rayonbaas (chef van district in de ‘provincie’ L’viv) te melden. Daar zit veel tussen, maar die echte klik blijft uit. Bij het ene bedrijf zijn de gebouwen oud of deels in handen van anderen, bij het andere is de grond slecht, of de afstand naar de stad heel groot. Voorlopig dus veel onduidelijkheid. In het ergste geval is er een optie om ergens een soort loondienst te doen (weinig risico, maar ook weinig opbrengst en uitdaging), maar dat besluit schuiven ze liever nog even voor zich uit.. Binnen een paar weken wordt duidelijk wat er gaat gebeuren! Het wordt tijd dat we de mogelijkheid krijgen ons leven wat meer structuur te geven en echt ergens aan te komen. Binnenkort komt ook Katrien voor een tijdje, leuk voor mij en fijn voor haar en Torben!
Maar tot het zover is laten we de laatste sneeuw over ons heen komen, grommen als de auto weer in de modder rondspint of in een diep gat dendert tijdens het rijden, en genieten van de krachtige eerste lentestralen.
Dag, liefs Tilia
Het zal niet meer verbazen, maar ik heb een rustig moment gevonden tussen het bakken en koken door. In de keuken, muziekje, Tim ‘eventjes’ weg. De hele dag een beetje gehangen, wat op zich heerlijk was, maar ik verveelde me eigenlijk wel een beetje. Is het de sneeuw, mijn gevorderde kennismaking met de stad L’viv, of een typisch zondag gevoel? Ik weet het niet. En Tim wilde ook al geen spelletje spelen of wandelen. Die was bezig met het finetunen van hun businessplan. Nou ja, ook wel begrijpelijk; nog een paar weken tot de tractoren in principe het land moeten gaan bewerken en er is eigenlijk nog niks duidelijk over de toekomst van het bedrijf. Maar daar zo meer over. In ieder geval kreeg ik een bak aanval en heb brood gebakken, een abrikozen/gember cake, ben bezig met soja-burgertjes (vond een pakje in de supermarkt!) en de nierbonen voor morgen staan ook al in het water. Misschien loop ik ook al vooruit op morgen, Internationale Vrouwendag, en hoef dan niks meer te doen behalve koffie te drinken met cake.
Misschien eerst iets over de afgelopen maanden? Ik heb denk ik al een tijdje niks meer echt van me laten horen. Dit kwam onder andere door onze vakantie naar Zuid Afrika, om de zus (en haar man en dochterje) van Tim op te zoeken, Britta. Zij woont daar sinds oktober 2008, in Johannesburg. Haar man heeft daar een tijdelijk contract gekregen (hij werkt aan CO2 certificaten), en zij is bezig met de afronding van haar film studie. Ze heeft voor haar afstudeeropdracht een documentaire gemaakt over een meisje in een van de ‘townships’ van Johannesburg die haar eigen levensloop, en dat van haar familie, in een theaterstuk heeft omgezet. Een film over een theaterstuk over een leven dus.. Ze heeft het weten te verkopen aan een van de betere Duitse zenders, een succes dus. Het komt net voor de Wereld Cup op televisie.
In ieder geval zijn Tim en ik daar dus dik vier weken geweest, waarvan twee met hun rondgereisd, en de laatste twee samen. Aan het eind nog een paar dagen Jo’burg, waar we vooral naar musea zijn geweest en nog een laatste maal lekker braai (Afrikaans voor barbecue) hebben gegeten.
Met Britta en Sebastian zijn we eerst naar Lesotho gegaan; prachtig! Ik denk dat dat een van de mooiste dagen waren. We sliepen in een lodge, erg toeristisch natuurlijk, maar niet heel schreeuwerig en groot. Wel elke avond een groepje ‘lokale’ muziekanten en dansers.. We hebben daar oud en nieuw gevierd met Chinees vuurwerk dat alle kanten opschoot. In Lesotho sowieso veel Chinees werk gezien, voornamelijk wegen. Af en toe werd je bijna van de weg afgereden door een grote machine met een Chinees erin, raar hoor. Maar Lesotho is een erg arm land en zal het nodige aan natuurlijke hulpbronnen hebben. Een goede deal voor beide partijen (grootmachten) dus. Het rare alleen is dat de wegen de logistiek verbeteren en meer mensen toegang tot het gebied geven. Echter, die mensen (blanke Zuid-Afrikaanse en buitenlandse toeristen) komen alleen op plekken waar (voornamelijk) andere blanke Zuid-Afrikanen een toeristisch oord hebben opgericht. Daar wordt wel gebruik gemaakt van lokale gidsen om paard te rijden of rotsschilderingen te bekijken, maar echt structureel is het niet. Wat dat betreft kan er nog een slag geslagen worden. Maar goed, ik heb maar een oord in Lesotho gezien, wellicht zijn er genoeg Losothianen die ook een business hebben en lokale gemeenschappen die profiteren van het toerisme.
Na Lesotho verder gegaan naar de ‘wild coast’ waar we een week lang aan het strand hebben vertoefd. Dat was een prachtig gelegen, ietwat hippie, oord, maar met een echte community aanpak. Heel mooi. Maandelijks wordt met de gemeenschap overlegd, winst gaat voor een groot deel naar de gemeenschap of individuen van die gemeenschap (en ze werken niet alleen als kok of schoonmaker, maar ook als dagelijks manager), en er staat geen hek om onze lodges heen, de lokale mensen lopen er ook gewoon rond, maar ook met discretie. Vaak stond er harde wind en waren er veel blue bottles, kleine kwalletjes die een vreselijk pijnlijke steek kunnen veroorzaken. De eerste dag dat we gingen zwemmen zag ik er eentje liggen maar dacht dat het een soort speen van een kindje was. Zonder verder nadenken trapte ik er tegenaan en werd gegrepen! Na 15 minuten trok de pijn helemaal naar boven (voelde het eerst in mijn lies en daarna in mijn hele bovenlichaam), en een uur lang heb ik op bed gejammerd. Was ook een beetje bang voor ademhaling of mijn hart.. Een heel vervelende pijn. Later lazen we dat een blue bottle bij mensen met een zwak hart tot de dood kan leiden. (tip: het schijnt dat je na de beet in moet smeren met azijn en dan met zo heet mogelijk water gedurende een paar minuten moet afspoelen. Ik geloof dat dit bij meerdere soorten beten van kwallen oid toegepast kan worden).
Na die twee weken zijn Tim en ik zuidelijker gegaan, om langs te kust te wandelen (de Otter Trail was helaas vol dus hebben we het minder spectaculaire Tsitsikamma Trail gedaan). Tim is vier dagen door de bergen gegaan, met een volle rugzak, op zijn Samba’s (gymschoenen)! Sopsop door de regen. Maar goed, ook mijn bergschoenen waren zonder gamaschen snel doorweekt. Tijdens die tocht hebben we heerlijk in riviertjes gelegen, om vervolgens om 12 uur ’s middags verder te wandelen, bij 35 graden! Redelijk uitputtend op die manier..
Vervolgens zijn we weer naar het noorden gereisd om naar het Greater St Lucia Wetland park te gaan, en naar Hluhluwe Game Reserve. Met ons gehuurde autootje (liften ging niet zo makkelijk vanwege angst van mensen en ook de taxi busjes namen we liever niet na doden op de weg te hebben gezien) waren we snel en mobiel, een heerlijk gevoel. Toen we op onze wildlife dag een paar spelende olifanten achter ons aankregen, leek ons Opel Corsaatje echter wel heel erg klein. Met een olifantenvoet was die makkelijk vermorzeld. Die week was heel erg leuk: veel dieren gezien en van de kust genoten. Echt relaxed was het ook weer niet vanwege harde wind, maar op zich was dat in orde. Om de hoek van onze camping zwommen de nijlpaarden, krokodillen en twee haaien verveeld rond. Een van Tim zijn vis-maatjes liep vaak een shortcut naar de andere kant van de lagune, maar werd vaak opgewacht door een krokodil! Zij ging daar heel vaak vissen, en op een gegeven moment leek het dat de krokodillen wisten dat zij een goede visser was, want ze kwamen vaak hun deel opeisen als ze stond te vissen, of gristen haar vis weg terwijl ze binnenhaalde! Een keer ook moest ze twee uur wachten, in het donker, omdat haar de weg versperd werd door een groep nijlpaarden.
De laatste dagen Jo’burg waren een beetje raar. Ik werd geconfronteerd met de vreemde cultuur van gescheiden levens: blank en zwart, rijk en arm, stad en township/shags. Dat was natuurlijk de hele vakantie al duidelijk (waar wij kwamen waren voornamelijk blanke ZA-ers of buitenlanders op vakantie), maar door de drukte en gemaaktheid van de stad viel het in Jo’burg meer op. Ik kon niet makkelijk accepteren dat Zuid Afrika is zoals het is, zoals: blanken die eigendom van land claimen door de decennia lange investeringen die ze hebben gedaan in het opzetten van bedrijven en economieën, zwarten die land claimen op basis van oorspronkelijke bewoning en bewerking. Daarnaast deed veel in de stad Amerikaans/Australisch aan: opgepimpte straatjes met luxe restaurants en slagers (een soort theater decor), daarbuiten niks en oude troep, bij tankstations enkel junkfood en mensen met overgewicht, harde muziek. In sommige plekken leek het alsof je twee eeuwen terug in de tijd was en sfeer van isolatie en discriminatie in filmdecor kolonialistische huizenbouw was niet te ontwijken. Ongelofelijk dat men zo kon en kan leven, zo gescheiden, zo vervreemd van elkaar, nog steeds. Natuurlijk deed een bezoek aan oa het Apartheidsmuseum een schep bovenop de toch al unheimische gevoelens van weltschmerz. Plus het feit dat ook de familie van Tim in een blank en beschermd deel van Jo’burg woont (observatie, geen veroordeling); het is zo makkelijk om ‘mee te doen’ aan die gescheidenheid. Ik vroeg me constant af: hoe zou ik wonen, ook met elektrische bescherming en overal met de auto naar toe? Is angst sterker dan de wil om tegen de stroom in te gaan, zeker als je een kind hebt? Zou ik het kunnen compenseren door ‘andere goede dingen’ te doen, zoals voor een vrouwen organisatie werken en vriendelijk naar zwarte mensen te lachen.. Don’t fool yourself. Ik zou er denk ik gewoon niet willen wonen. Maar goed, ik heb die paar dagen dus een raar gevoel gehad, waarschijnlijk maak je als je er langer bent ook andere kanten van de maatschappij mee. Ik merkte in India dat veel mensen die er kort waren eenzelfde soort reactie hadden: walgelijk omdat het zo arm is. Ja dat klopt, maar het heeft ook zoveel anders en moois te bieden, het duurt alleen even voordat je dat kan zien.
Op die manier was ook een van de leukste ervaringen ons dagje met Hope (een zwarte jongen die Britta helpt met het vertalen van haar materiaal) naar zijn woonplek in Soweto. Hij woont daar bij zijn oom en tante en liet ons zijn eigen gemaakte rapmuziek horen. Ik was blij zijn huis te zien en op die manier ook zijn leven te leren kennen, in plaats van hem altijd maar ‘bij ons’ te zien. Soweto was de eerste township van Johannesburg en ontstaan niet lang nadat het eerste goud rond het huidige Jo’burg was gevonden, omstreeks 1900. Het stadsbestuur schrok van de enorme hoeveelheid (arme zwarte) gelukszoekers en deporteerde ze een aantal kilometer buiten de stad. In Soweto lag de oorsprong van de studentenopstand halverwege jaren ’60 (geloof ik), men wilde niet meer onderwezen worden in Afrikaans, en is daarmee ook de antiapartheidsstrijd van de ANC tot ontwikkeling gekomen. Tegenwoordig is het een stad met meer dan 3 miljoen inwoners. We hebben er heerlijk rondgewandeld, eten uit een schuurtje op straat gehaald en een biertje in een luidruchtig lokaal gedronken. Ook zijn we naar het eerste huis van Mandela geweest, hij woonde hier met zijn eerste vrouw Winnie, maar belandde als snel in de gevangenis. Het grappige was dat ook Hope die plek niet kende (hij komt oorspronkelijk uit het noorden van het land), en er nu andere mensen mee naar toe neemt. Voor ons alle drie een heel toffe dag!
Dus, Zuid Afrika was niet een onverdeeld succes. Het was super Britta en haar familie te zien en beter leren kennen, en ook de prachtige kanten van Zuid Afrika en warmte van de mensen, zowel zwart als blank. Maar het was raar, en wellicht te kort om dat rare gevoel een plekje te geven. Misschien ben ik ook een simpel mens: in Zuid Afrika is die verdeeldheid in de maatschappij zo duidelijk zichtbaar, en minder in andere landen. Maar ook in Nederland, Duitsland en Oekraïne is de maatschappij verdeeld, volgens geschreven en ongeschreven regels. Echter, ik voel mij daar misschien minder onderdeel van een groep gemaakt en kan makkelijker blenden. Geen idee.
Vanavond hebben we een aantal buren uitgenodigd om langs te komen foto’s kijken en wat te drinken. Ook hebben we een klein cadeautje meegenomen, ben benieuwd wat ze van al dat Afrikaanse gedoe vinden. Vee Afrikaansen mensen zie je niet in Oekraïne en het idee dat Oekraïne ten minste geen Afrika is leeft (in ieder geval in de dorpen denk ik) wel sterk. We zullen ze maar niet zeggen dat in Zuid Afrika (het rijkste land van Afrika..) veel ook beter is dan in Oekraïne: betere wegen, lachende politieagenten, minder harde drank, succesvolle landbouw.
Terug in Nederland (van 30 graden naar 5) werd ik al meteen verkouden en lag vijf dagen op bed. Net hersteld kon ik verder naar -10 graden. Daar een paar dagen heerlijk aangerommeld en toen weer mijn opwachting bij Dzherelo gemaakt. De eerste week kwam er een Montessori expert langs uit Nederland (bij de school afdeling van Dzherelo wordt geprobeerd Montessori te introduceren), en ik liep heerlijk met haar programma mee. Een prettige manier om er weer in te komen. Wel even wennen verder: de taal, het werken, de contacten oppakken, duidelijke opdrachten formuleren, etc. Maar een lekker gevoel: hier woon ik en moet ik mijn leven de komende jaren opbouwen.
Ondertussen ben ik druk op zoek naar een klein appartementje in L’viv, hopelijk gaat dat deze week lukken. Ik heb niet zoveel te makken, maar wel weer een paar eisen (ik blijf een westers product..) en zou graag op loop/fietsafstand van het centrum wonen. Heel geestig te merken dat men niet gewend is als er wordt gevraagd of het huis/de ramen op het zuiden liggen en of er veel licht in de woning is. Morgen ga ik kijken in een appartement in het centrum. Ben heel benieuwd..
Verder ook druk bezig: er kwamen veel mensen uit Nederland, zoals de Montessori expert, maar ook wat andere mensen ‘voor het werk’, en 6 vrienden van Cordaid! We hebben een heerlijk weekend gehad waarin ik ook veel nieuwe dingen heb gezien van L’viv, en heel mooi op zo’n manier (oud) collega’s te leren kennen. Nu waren dit al de mensen met wie ik vaak de stad in ging in Den Haag, maar om dat helemaal in Oekraïne te komen doen.. Echt super tof dat jullie er waren! Het was vooral ook heel speciaal om de combi stad-dorp te maken. Volgende keer zal ik beter informeren over modderige wegen.
En dan nog wat vertellen over het bedrijf! (hmm, ik besef dat het een wat droge opsomming van gebeurtenissen is) We wonen nog steeds in Novosilki en proberen hard om hier ook te blijven. Echter, over een paar weken is het tijd dat de tractoren het land op gaan om te ploegen etc zodat er gezaaid/gepoot kan worden. Landkom, de grootste tegenwerkende kracht, weet dit en speelt op tijd. Al vanaf half december is door hen een soort compromis voorgesteld, maar tot op heden is niet duidelijk wat dat precies is en hoe het in zijn werk zal gaan. Voorbeeld: huren we een deel van de gebouwen, of kunnen we ze kopen (zoals het contract tussen Landkom en Biorena aangeeft). Welk land (pachtcontracten) kunnen we ‘krijgen’, welk land gaat Landkom zelf bewerken, of überhaupt? Wanneer krijgt Biorena geld voor het spuitwerk dat zij afgelopen zomer hebben gedaan voor Landkom? Het blijkt dat werken met een bedrijf dat totaal geen ethische scrupules heeft en in een land waar eventuele juridische stappen worden ondermijnd door corruptie, bijna onmogelijk is. Ondertussen zijn Tim en Torben natuurlijk hard op zoek naar mogelijke alternatieven. De afgelopen tijd hebben ze veel andere bedrijven bezocht, veelal door zich eerst bij de rayonbaas (chef van district in de ‘provincie’ L’viv) te melden. Daar zit veel tussen, maar die echte klik blijft uit. Bij het ene bedrijf zijn de gebouwen oud of deels in handen van anderen, bij het andere is de grond slecht, of de afstand naar de stad heel groot. Voorlopig dus veel onduidelijkheid. In het ergste geval is er een optie om ergens een soort loondienst te doen (weinig risico, maar ook weinig opbrengst en uitdaging), maar dat besluit schuiven ze liever nog even voor zich uit.. Binnen een paar weken wordt duidelijk wat er gaat gebeuren! Het wordt tijd dat we de mogelijkheid krijgen ons leven wat meer structuur te geven en echt ergens aan te komen. Binnenkort komt ook Katrien voor een tijdje, leuk voor mij en fijn voor haar en Torben!
Maar tot het zover is laten we de laatste sneeuw over ons heen komen, grommen als de auto weer in de modder rondspint of in een diep gat dendert tijdens het rijden, en genieten van de krachtige eerste lentestralen.
Dag, liefs Tilia
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
